Bearn bilker biografie
Markante dominee Zelle vereeuwigd in biografie: "Hij leefde in tegenstellingen"
Bulderend stond hij op de preekstoel, Johannes Hendrikus Zelle (). Over de markante dominee schreef Bearn Bilker een biografie. "Hij leefde van tegenstellingen in zijn eigen leven en hij preekte tegenstellingen. Links of rechts, 'een tussenweg is er niet'."
Zelle stond bekend om zijn kleurrijke preken. En hij trok altijd veel mensen. Als Zelle kwam zat de kerk vol. Bulderend stond hij op de preekstoel. Hij had een stem als een klok en hij had charisma. Volgens Bilker preekte Zelle graag over Bijbelse figuren die van het rechte pad waren geraakt, zoals Job, Jonah of Lot.
Als klein jongetje maakte Bilker voor het eerst zo'n preek mee van dit fenomeen op de preekstoel. Het verhaal ging over de zondige steden Sodom en Gomorra. En het lot van Lot. De steden werden door God in brand gestoken.
Er wordt vaak gezegd: Zelle predikte hel en verdoemenis. Hel en verdoemenis is heel wat anders, dan is er geen hoop meer.
"Het was een warme zondag", vertelt Bilker. "Zelle preekte over de steden die in brand werden gestoken en daar werd het nog warmer van. Het zweet droop bij Zelle door zijn witte overhemd." De preek maakte veel indruk op de jonge Bilker. En hij is altijd onder de i
Bearn Bilker schreef biografie over opvallend stadstype
Door de week was hij een wat opvallend stadstype, je zag hem vaak door Leeuwarden fietsen. Meestal droeg hij een bloesje met korte mouwen, altijd laarzen aan, bepaald niet netjes gekleed. En als het regende droeg hij een plastic regenkapje over zijn zwarte haren. Zondags was hij dé dominee: dominee J.H. Zelle uit Leeuwarden. Gekleed in een grijs gestreepte pantalon met zwarte colbertjas, zoals het een predikant betaamde. Het haar netjes in zwart, achterover gekamd. Meestal ging hij zaterdags met de trein al weg als hij ergens ver weg in het land preken moest. En preken dééd hij en kón hij. Viermaal, soms wel vijfmaal op zondag. In Overijsel, Gelderland, Noord-Holland, Zeeuws-Vlaanderen en ja, ook geregeld in Limburg en vooral in de Rijnstreek en in het Noorden: Groningen en Friesland. Iedereen kende wel verhalen en anekdotes. In kwam er nog een boek met volksverhalen over hem uit, door ds. Willem van der Veen samengesteld. Het boek beleefde wel tien drukken. En de bekende acteur Freark Smink vertolkte hem meesterlijk in de voorstelling Zelle, dat () door Tryater op de planken werd gebracht. Dit stuk werd overal in het land gebracht en had een ongekend succes.
Nu mocht ik in februari zijn biografie uitbrengen, geti
Bearn Bilker gaat voor in de Andreastsjerke in Winaam
Preken en spreken kon hij als de beste. Dat vonden heel veel kerkmensen en dat vond hijzelf ook. Dan hebben we het over ds. Johannes Hendrikus Zelle (). Hij kwam uit Leeuwarden en preekte en sprak door heel het land. Tijdens zijn leven was hij al een legende, in ieder geval was hij een fenomeen in de gereformeerde kerken. De kerken stroomden vol als hij preekte. Ieder wist of weet wel een sterk verhaal over hem te vertellen. Maar waarom wist hij zoveel mensen te boeien? Wat waren dan die ‘singuliere’ gaven die hij bezat?
Roemruchte predikant
Bearn Bilker maakte hem voor het eerst mee in het gereformeerd lokaal, de evangelisatie te Wijnaldum. Hij raakte meteen geboeid door deze roemruchte predikant en na al die jaren heeft hij een biografie over hem geschreven ‘Een tussenweg is er niet’. Bij Zelle was alles zwart wit, een tussenweg was er niet. Dat gold ook voor zijn persoonlijke leven. In deze dienst zal Bilker stilstaan bij ds. Zelle, die geregeld in Wijnaldum preekte. Hij zal ook voorgaan in de dienst waarin hij een overdenking zal houden die wel wat op Zelles preken lijkt. In ieder geval met drie punten en een tussenzang!
U bent van harte welkom.
Een tussenweg is er niet - Biografie Ds. J.H. Zelle ()
Details
Ds. Johannes Hendrikus Zelle () was al tijdens zijn leven legendarisch. Door zijn opmerkelijke preken, gedrag en voorkomen trok hij volle kerken en ???s zondags preekte hij soms wel vijf keer. Met bulderende stem wilde hij de mensen bekeren en de psalmen zong hij luidkeels mee. Hij liet daarmee een onvergetelijke indruk achter.
Zelle kwam uit een zeer eenvoudig gezin in Leeuwarden, waar alles erop gericht was om hem predikant te laten worden. Hoe vond hij daarin zijn eigen weg? En hoe ontwikkelden de gereformeerde kerken zich gedurende die tijd?
In zijn enige kerkelijke gemeente ??? de Gereformeerde Kerk Rockanje ??? veroorzaakte zijn excentrieke optreden diepe verdeeldheid. Na zijn vervroegd emeritaat trok hij het hele land door om donderpreken te houden en lezingen over de politiek. Priv?? leefde hij als een zonderling in zijn stad Leeuwarden, waar zijn spartaanse leefstijl en extreme zuinigheid hem parten speelden. Het zorgde voor nog een extra dimensie in het legendarische beeld van dominee Zelle.
Deze biografie laat zien dat bij Zelle zowel in zijn werk als thuis alles zwart-wit was: Een tussenweg is er niet.
Bearn Bilker is schrijver en publicist en actief op het terrein van historie, cultuur en erfgoed
Een tussenweg is er niet
Biografie dominee J.H. Zelle ()Dirk Tuin
Over deze studie doet hij twaalf jaar. Tijdens de studie is hij wisselend in de kost bij familie in Amsterdam en bij zijn ouders in Leeuwarden. De examens waaruit moet blijken of hij geschikt is voor het ambt van predikant verlopen moeizaam. Hij wordt zelfs beticht van plagiaat en leugenachtigheid. Zelle belooft beterschap. Dat zou hij vaker beloven. De auteur beschrijft nauwgezet welke voeten het allemaal in de aarde had voordat Zelle eindelijk, in , als dominee bevestigd werd. In Rockanje.
Daar blijkt al gauw dat hij zich van sociale conventies weinig aan trekt. Zijn handel en wandel staan in schril contrast met de verwachtingen die men van de nieuwe predikant heeft. Hij wordt een controversieel figuur. Hij laat zich weinig gelegen liggen aan de opvattingen van mensen om hem heen. Of het nu de kerkenraad betreft of zijn buren, hij gaat zijn eigen gang. Hij laat mensen niet in zijn tuin, laat staan in zijn huis toe, betreedt zijn huis zelfs via het raam, zingt boven de zang van de gemeente uit, houdt zijn rijzige gestalte in vorm door veelvuldig te fietsen, zwemmen en op de meest onchristelijke tijdstippe