Gaucho
Aan Rusland teruggegeven BORIS NOSSIK IN DE BAN VAN VLADIMIR NABOKOV EN ZIJN WERK
TOEN Dmitri Nabokov in het voorwoord schreef bij de uitgave van zijn vaders brieven - in Nederland verschenen onder de titel Zuivere kleuren - constateerde hij 'een soort van wereldwijde Nabokov-revival'
De biografie van Andrew Field, Vladimir Nabokov: His Life in Part (), die tot een uiterst pijnlijk conflict tussen Nabokov en zijn biograaf had geleid, werd door zoonlief met gepast dedain genegeerd. Later, na de dood van Nabokov in , deed Field zijn werk nog eens dunnetjes over. Woedend om de reactie van Nabokov had hij nog tijdens diens leven aangekondigd dat dit boek als titel zou krijgen Hij noemde zijn mammie Lolita. 'Misschien schertsenderwijs', staat in een noot in Zuivere kleuren, maar toen het boek in onder de aanzienlijk minder provocerende titel The Life and Art of Vladimir Nabokov uitkwam, bleek Field zijn boosaardige intentie trouw te zijn gebleven. Zijn levensverhaal stoelde aantoonbaar onverantwoord op de verhouding tussen Nabokov en zijn opleving in de belangstelling voor zijn vaders werk, die Dmitri als geliefde (enige) zoon en consciëntieus vertaler van dat werk, meende te kunnen vaststellen, is in dit bewogen fin de siècle ononderbroken doorgegaan. Misschien doordat Nabokovs
Edmund Wilson en Vladimir Nabokov. Het einde van een prachtige vriendschap
Edmund Wilson was een van de meest vooraanstaande literaire critici van de Verenigde Staten toen Vladimir Nabokov er in berooid aankwam. Wilson ontfermde zich over het literaire wonderkind uit Berlijn. Nabokov had met Een lach in het donker en De gave een naam opgebouwd in de Russische emigrantengemeenschap, maar in de VS was hij een nobody. Wilson hielp Nabokov aan een baantje als recensent bij The New Republic, en aan een Guggenheim fellowship. Een vriendschap was geboren. “You are one of the very few people whom I keenly miss when I do not see them,” schreef Nabokov aan “dear Bunny”. Mary McCarthy, de toenmalige vrouw van Wilson (ze scheidden in ) verklapte aan Nabokovs biograaf Brian Boyd: “Edmund was always in a state of joy when Vladimir appeared.”
Maar een vriendschap voor het leven was het niet. Nabokov verweet Wilson zijn geflirt met het marxisme. “The paradox which explodes Marxism and other dreams of the ideal state is that the first author is potentially the first tyrant of that state,” schreef hij in een van zijn brieven aan Wilson. Hij vond het onbegrijpelijk dat een criticus van formaat Dokter Zhivago van Boris Pasternak wist te appreciëren. Een criticus, nota bene, di
Het gezicht een groot oog
MET DE publikatie van Een lach in het donker en Bleek vuur heeft De Bezige Bij een imposant project afgesloten: de (her)vertaalde uitgave van alle achttien romans van Vladimir Nabokov door de allerbeste vertalers (onder wie Kurpershoek, Bergsma, Verstegen, Verhoef, Brassinga en Commandeur). Als vorstelijk nagerecht zal dit voorjaar nog een herziene herdruk in twee delen verschijnen van Nabokovs verhalen: Een Russische schoonheid en Ultima Thule.
Dit project mag met recht een uitgeversdaad van formaat worden genoemd. Zou de uitgeverij nu alsjeblieft ook nog tot vertaling van Nabokovs Lectures on Literature () en Lectures on Russian Literature () kunnen besluiten? Deze lezingen zijn de postuum uitgegeven, eigenwijze Nabokov-colleges over lievelingsschrijvers als Gogol, Toergenjev, Tsjechov, Joyce, Proust, Kafka, Flaubert. Daarin leeft Nabokov zijn liefde uit voor het beeldende detail en een persoonlijke schrijfstijl. Lectures on Literature besluit met de lezing ‘The Art of Literature and Common Sense’, een hartstochtelijk pleidooi voor een wereld zonder gezond verstand, ver weg van welke politiestaat of prikkeldraadversperring ook, een wereld waarin de geest vrij kan waaien. ‘Wat houden die irrationele normen precies in? Ze houden
Lagen van verandering en verlies
Over Speak, Memory - de autobiografie van Vladimir Nabokov
Sophie Levie
In zijn autobiografie Speak, Memory speelt Vladimir Nabokov een ingenieus spel met feit en fictie. Hierover sprak Sophie Levie op 11 april tijdens het congres Louter Letteren te Nijmegen.
Hendrick Goltzius verbrandde als kind van één jaar zijn beide handen door een ongeluk in huis. Een welwillende buurvrouw bemoeide zich op ondeskundige wijze met de verpleging van het jongetje, waardoor het genezingsproces niet goed verliep en in ieder geval de rechterhand krom en verminkt bleef, zo valt te lezen in de Levens van Carel Van Mander.
Goltzius heeft zijn hand getekend, een waarheidsgetrouwe verbeelding van het trauma en tegelijkertijd de overwinning ervan. Het is de rechterhand die hij heeft getekend, het is de rechterhand die werd verminkt. Deze gebeurtenis uit Goltzius' jeugd, waaraan hij z'n leven lang natuurlijk iedere dag werd herinnerd, is door de kunstenaar een aantal malen gebruikt. Maar niet in zelfportretten. Goltzius heeft zijn hand als het ware getransplanteerd: hij tekent zijn stiefzoon en leerling Jacob Matham met een krom handje. En ook de rechterhanden van de apostel Paulus en van Mucius Scaevola zijn verminkt. Zo wordt het