Biografie greshoff
biografie: Jan Greshoff
Jan Greshoff [ Nieuw Helvoet - Kaapstad ]
Greshoff behoorde tot de 'Generatie ', samen met o.a. P.N. van Eyck en J.C. Bloem, met wie hij in de eerste Nederlandse privé-drukkerij De Zilverdistel oprichtte.
De twee polen van Greshoff (het romantische tegenover de realistische levensaanvaarding) werden met de bundel Aardsch en Hemelsch zichtbaar voor een breder publiek.
In vertrok Jan Greshoff uit Arnhem, waar hij als hoofdredacteur bij de Nieuwe Arnhemsche Courant gewerkt had, naar Brussel. In die tijd () kwam zijn verzamelbundel Gedichten onder het motto “Geen orgeltoon maar uw persoon” uit, die hem algemene erkenning bracht.
In verhuisde hij naar Kaapstad. In de periode en bracht hij veel tijd in Amerika en Indonesië door.
In de eerste plaats is Jan Greshoff in literair opzicht als dichter belangrijk. Maar ook door zijn werk als criticus en journalist had hij een grote invloed op de Nederlandse literatuur, door werk van jonge schrijvers te plaatsen en mensen aan te sporen om te schrijven. Zo drong hij er – samen met Menno ter Braak – bij Elsschot op aan om weer met schrijven te beginnen. Diens geestige roman Kaas is dan ook aan Jan Greshoff opgedragen.
Werk:
- Aan den verlaten vijver ()
- Door mijn open venster ()
- Latijnsche len
‘Greshoff worstelde met vragen waar mensen nu nog mee worstelen’
Foto: UvA
Annemiek Recourt
Misschien moet u even mijn kennis opfrissen. Wie was Jan Greshoff?
‘In de jaren dertig van de twintigste eeuw was hij een zeer bekend figuur in de literaire wereld, waarin hij bijna elke denkbare positie bekleedde: dichter, kunstcriticus, journalist, cultureel correspondent, essayist, uitgever, redacteur, vertaler, maar vooral adviseur van andere schrijvers en dichters. Je zou kunnen zeggen dat hij literair agent avant la lettre was. Hij bracht schrijvers in contact met uitgeverijen, zocht en ontdekte talent of hielp schrijvers die door een writer’s block waren vastgelopen.’
Schrijvers waren dus dol op hem?
‘Dol is misschien te veel gezegd, maar voor de oorlog waren er veel schrijvers die hem zeer bewonderden omdat hij hen hielp bij de ontwikkeling van hun schrijverschap. Hij praatte met hen, moedigde hen als het ware aan in de pen te klimmen, het er niet bij te laten zitten. Karel van het Reve, Leo Vroman en Annie M.G. Schmidt waren zeer op hem gesteld. Van ’t Reve kende zelfs hele stukken van hem uit zijn hoofd. Met Willem Elsschot ontwikkelde zich zelfs een briefwisseling en vriendschap doordat Greshoff hem weer aan he
Letterkunde
BOEKEN NR. 4, APRIL
Annemiek Recourt: Moralist van de ontrouw. Jan Greshoff ()
door Stefan van den Bossche
Hier is de langverwachte biografie van Jan Greshoff (), en dat is een heuglijk feit, niet het minst voor een scherper zicht op de Vlaamse letterkunde van het interbellum. Greshoff was op zijn zachtst gezegd alomtegenwoordig. Journalist, dichter, prozaïst van (vooral) egodocumenten en een woelwater die, aldus uitgever Sander Stols, met zijn talloze ideeën tientallen uitgevers richting het faillissement kon drijven. Toegegeven, zijn naam klinkt bij hedendaagse lezers niet meer als een klok, maar literatuurhistorici weten maar al te goed dat zonder Jan Greshoff het verhaal van de Nederlandse letterkunde er helemaal anders had uitgezien. Deze biografie – een meesterstuk pur sang – is een must voor wie zich met de moderne Nederlandse letterkunde wenst bezig te houden.
Jan Greshoff was, aldus biografe Annemiek Recourt, vooral een literair promotor: ‘Wie in de eerste helft van de twintigste eeuw een manuscript in zijn bureaulade had liggen, wendde zich bij voorkeur tot Jan Greshoff.’ Immers: ‘Niemand kon zó spontaan aansporen en gul bewonderen als hij.’ Greshoff bewoog zich dan ook op vele lette‘Een stuk Noord- en Zuid-Nederlandse literatuurgeschiedenis is zonder Greshoff ondenkbaar: hij heeft ze mee helpen maken.’ (Kees Fens). Cultuurhistorica Annemiek Recourt () schreef een biografie over deze literaire spilfiguur. Waarom ze een biografie over Greshoff schreef, vertelt ze zelf.
Wie in de eerste helft van de twintigste eeuw een manuscript in zijn bureaula had liggen, wendde zich tot Jan Greshoff (). Meer nog dan als auteur, stond Greshoff bekend om zijn talent als literaire promotor. Niemand kon zo spontaan aansporen en gul bewonderen als hij. Het leverde hem de trouwe vriendschap op van schrijvers als E. du Perron en Menno ter Braak en de bewondering van talloze jongeren. Het was Greshoff aan wie Elsschot Kaas opdroeg, aan wie een jonge Annie M.G. Schmidt in de bange meidagen van een prangende, bewonderende brief schreef en die het debuut van Hans Lodeizen de wereld in hielp.
Daarnaast vormt Greshoffs biografie een pakkende mentaliteitsgeschiedenis van de turbulente metamorfose die Nederland in de twintigste eeuw onderging en voert ze de lezer langs morele dilemma’s, die tot op de dag van vandaag herkenbaar zijn. Waarheen leidt de moderne vooruitgangsgedachte ons? Is de democratie wel de ideale staatsvorm? En wat doe je als je je eigen lat hoo
Jan Greshoff
levensbeschrijving(en)
in Biografisch Woordenboek Nederland (BWN)Greshoff, Jan, letterkundige en journalist (Nieuw-Helvoet - Kaapstad ). Zoon van Jan Hendrik Greshoff, machinist van de Koninklijke Marine en leraar stoomwerktuigkunde aan de meer
in RKD ArtistsKunstcriticus, dichter, etser, tekenaar. Geboren: 15 december , Nieuw-Helvoet (Hellevoetsluis). Gestorven: 19 maart , Kaapstad (Zuid-Afrika). meer
in WikipediaJan Greshoff (Nieuw Helvoet, 15 december Kaapstad, 19 maart ) is een journalist en schrijver die vooral bekend werd als dichter en criticus. Greshoff was vanaf werkzaam als meer
in Schrijvers en dichters (dbnl biografieënproject I) () in de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren
in Letterkundig woordenboek voor Noord en Zuid () in de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren
in De Nederlandse en Vlaamse auteurs () in de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren
in Auteurspagina in de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren