Biografie van de baarmoeder

Vorige maand kwam het boek ‘Biografie van de Baarmoeder’ uit. Hierin zetten gynaecoloog Marlies Bongers en schrijver Corien van Zweden een ingenieus orgaan centraal dat vaak niet wordt begrepen: de baarmoeder. Want baarmoeders kunnen veel meer dan alleen las het boek en zette 5 belangrijke en opzienbarende feiten over de baarmoeder voor je op een rij.

Geschreven door: Jikke Koch

1. Vrouwen kunnen één, twee of geen baarmoeder(s) hebben.

2. De baarmoeder is van oudsher geframed als ‘gevaarlijk’, om vrouwen te onderdrukken.

Een hele lange tijd is de binnenkant, de buitenkant en het functioneren van de baarmoeder ongezien en onbekend gebleven. Wel waren er veel theorieën en speculaties over de baarmoeder, vaak geformuleerd door mannen. Er dateren teksten uit voor Christus waarin de baarmoeder wordt omschreven als een problematisch en complex orgaan, en later zelfs als gevaarlijk. Het maandelijkse bloedverlies werd in verband gebracht met het afvoeren van gifstoffen. Zoals in het boek wordt genoemd werd het beargumenteerd als: “Een schoonmaak van het vrouwenlichaam, die het superieure mannenlichaam niet nodig had.”

Vrouwen die als hysterisch werden bestempeld, werden vaak ook beschuldigd van, en zelfs vervolgd en geëxecuteerd voor hek

'Ook mannen zouden zich moeten verdiepen in de baarmoeder’

Als voorbeeld noemt Bongers de aandoening endometriose. &#;Die ziekte veroorzaakt zoveel pijn dat een vrouw er soms van weerhoudt om een normaal leven te leiden. Dit terwijl de aandoening bij één op de tien vrouwen voorkomt. Omdat we niet weten wat wel en niet normaal is, herkennen veel vrouwen de ziekte niet bij zichzelf.&#; Maar ook dokters kunnen er heel lang over doen voordat de diagnose wordt gesteld.

Taboe rondom baarmoeder

Dat taboe rond de baarmoeder bestaat al heel lang, zelfs al in het oude Egypte. &#;Er zijn er zeer oude papyrusteksten gevonden waaruit blijkt dat dit orgaan iets gevaarlijks zou zijn omdat het niet alleen baart, maar ook bloedt&#;, aldus van Zweden. &#;Het is prachtig, maar wordt daardoor ook als bedreigend gezien.&#;

Het lijkt Bongers handig als ook mannen meer weten over de baarmoeder. &#;Wanneer mannen beter begrijpen wat er aan de hand is, hoef je als vrouw niet in je eentje te knokken op moeilijke momenten zoals tijdens de overgang.&#; Ook vindt ze het belangrijk dat de lichamelijke verschillen tussen man en vrouw niet worden onderschat. &#;We vergeten wel eens dat mannen- en vrouwenlichamen anders werken. Vrouwen voelen het, mannen kunnen hun best doen het te begrijpen&#;, vert

Biografie van de baarmoeder: het onbegrepen orgaan

Praten over menstruatie is anno nog steeds een taboe. Toch heeft de helft van de wereldbevolking er een half leven mee te maken. Biografie van de baarmoederzet wijdverbreide misvattingen recht. New Scientist sprak met gynaecoloog Marlies Bongers, die het boek samen met schrijver Corien van Zweden maakte.

De ondertitel luidt ‘het ingenieuze orgaan dat vaak niet begrepen wordt’. Hoezo, niet begrepen?

‘Voor een orgaan dat zo belangrijk is voor de identiteit van vrouwen, weten we er weinig vanaf. Waarom heeft de een meer buikpijn dan de ander tijdens de menstruatie?  Is onregelmatige menstruatie erg? Mensen denken bijvoorbeeld ook dat bloed zich in je lichaam opstapelt als je door anticonceptie niet menstrueert – dat is niet zo.’

Wat vindt u zelf het leukste weetje in uw boek?  

‘In de Middeleeuwen zagen ze de baarmoeder als een huis met zeven kamertjes, waarin elk plek was voor een kind. Mijn medeauteur Corien stelde heel onbevangen vragen over het onderwerp, waardoor ook ik op onderzoek moest. Ze zette mij op het spoor van de geschiedenis. Daar is bijgeloof over menstruatie een rode draad. In de oudheid werd je als vrouw nog verbannen naar een koud tuinhokje tijdens je menstruatieperiode. Ze dachten dat je

&#;Biografie van de baarmoeder&#; door Marlies Bongers en Corien van Zweden

Het ingenieuze orgaan dat vaak niet begrepen wordt

Niet klagen, maar dragen. Met die boodschap zijn hele generaties vrouwen grootgebracht. Menstruatiepijn, overmatig bloedverlies, opvliegers, stemmingswisselingen: het hoort er nou eenmaal bij, dus tanden op elkaar en doorgaan. Gynaecoloog Marlies Bongers zag in haar spreekkamer de gevolgen van deze houding: patiëntes die soms jarenlang rondlopen met heftige klachten, terwijl er soms wel (niet altijd) iets aan te doen is. Om het taboe rondom vrouwelijke lichamelijke klachten te doorbreken, besloot ze samen met Corien van Zweden een boek te schrijven over de baarmoeder, “dit bewierookte, verafschuwde en lang niet altijd begrepen orgaan.”

Biografie van de baarmoeder begint met een uitgebreide anatomische beschrijving en de verschillende stadia die een baarmoeder in een vrouwenleven doormaakt, van puberteit tot menopauze. Ook is er aandacht voor de opvattingen over dit orgaan door de eeuwen heen, waarbij vooral het tweeslachtige beeld opvalt: de baarmoeder zou zowel leven brengend als bedreigend zijn. De filosoof Plato en de arts Hippocrates begrepen al dat de baarmoeder een rol speelde bij de voortplanting, maar schreven ook veel kwalen en ziekte